Mülteciler

30 Akademik Perspektif – Aralık 2014 Suriyeli Mülteciler: Türkiye’nin Müstakbel Vatandaşları Derya Kap* Suriye’de dördüncü yılına giren iç savaş, dünyanın en büyük insani ve güvenlik krizlerinden birini oluşturuyor. 29 Nisan 2011 tarihinde Suriye’den Türkiye’ye giriş yapan 252 kişiden oluşan ilk kafileden bu yana, Kobani’den Türkiye’ye göç eden 200 bin kişinin de eklenmesi ile Türkiye’ye sığınan Suriyeli sayısı 2 milyona yaklaştı. Uyguladığı “açık kapı politikası” ile sınırdan giriş yapan her Suriyeliye “geçici koruma statüsü” veren Türkiye, Kasım 2014 itibariyle mülteci krizine yaklaşık 5 milyar dolar harcadı.

Türkiye’de bulunan Suriyelilerin ülkelerine geri dönme ihtimali iç savaşın şiddetlenmesi nedeniyle giderek zayıflıyor. Suriyeli mültecilerin durumunun vahametini ortaya koyan bu tablo, konunun, insani, hukuki, siyasi, toplumsal ve mali yönleriyle çok boyutlu bir analizi gerektiren karmaşık bir soruna dönüştüğüne işaret ediyor. Rakamlarla Suriyeli Mülteciler Savaş iç savaşı nedeniyle, 23 milyonluk ülke nüfusunun 11 milyonu insani yardıma muhtaç hale geldi; 7 milyon kişi ülke içinde yer değiştirmek zorunda kaldı; 3 milyondan fazla Suriyeli mülteci komşu ülkelere sığındı; ülke içindeki ekonomik tahribat 150 milyar dolara ulaştı. 2011 yılı Mart ayından bu yana devam eden Suriye iç savaşı ve kitlesel göç hareketi, başta Türkiye olmak üzere tüm bölge ülkelerinin iç siyasi, ekonomik ve sosyal dinamiklerini etkiledi.

Savaşın en önemli sonuçlarından birini, sayıları 4 milyona yaklaşan Suriyeli mülteciler oluşturuyor. Bu sayı her ay ortalama 100 bin oranında artıyor1 . Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK) Kasım 2014 tarihli son verilerine göre, komşu ülkelere sığınan kayıtlı Suriye vatandaşlarının en yüksek olduğu ikinci ülke Türkiye. (Tablo 1) 1 Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği, http://www.unhcr.org.tr, Erişim Tarihi : 3 Ağustos 2014. 31 Akademik Perspektif – Aralık 2014 Bugün Türkiye, Suriye’den kaçan 3 milyondan fazla mültecinin neredeyse yarısına tek başına ev sahipliği yapıyor. Bu devasa rakama, Suriye’nin Halep kentinden yeni bir yeni bir göç dalgasının da eklenmesi durumunda, yaklaşık 2 milyon mülteci daha Türkiye’ye sığınmak zorunda kalabilir. Tablo 1: Komşu ülkelere sığınan Suriyeli mülteci sayısı Ülke Suriyeli Mülteci Sayısı Lübnan 1.132.601 Türkiye 1.065.902 Ürdün 618.508 Irak 223.923 Mısır 140.289 ,

Kaynak: BMMYK, Kasım 2014 Krizin başından itibaren “açık kapı politikası” izleyen Türkiye, sınırı geçmek isteyen tüm Suriye vatandaşlarına izin verdi2 . Sınıra yakın illerde kurulan mülteci kamplarından ulusal ve uluslararası basından övgüyle bahsedilmesi3 , mültecilerin Türkiye’ye sığınmasında “özendirici” bir rol oynadı. Bunların sonucunda, Suriyeli mülteci sayısı her geçen gün katlanarak arttı. Suriye’de derinleşen iç savaş nedeniyle, Türkiye’ye sığınan kişi sayısı her geçen gün ortalama 7 bin artıyor. Kasım 2014 itibariyle