Ünlü Matematikçiler

Miletos Thales

     Miletos’lu Thales, adını bildiğimiz ilk bilim insanı, ilk filozof; Sokrat öncesi doğa filozoflarının ilki; Miletos okulunu kuran üç filozoftan en tanınmış olanı ve özgür düşünceli İyonya’nın yetiştirdiği önemli bilginlerden biridir.

      Yaşamını yüzlerce yıl sonra yazılan bazı kitaplarda ondan bahsedilmesinden biliyoruz. Doğum ve ölüm tarihlerini de bazı ipuçlarından çıkarıyoruz. Mesela M.Ö. 585’te gerçekleştiğini bildiğimiz bir güneş tutulmasını önceden haber vermiş. Buna rağmen kendisine modern bilimin ve felsefenin babası sıfatını veriyoruz. Büyük düşünür ve matematikçi Bertrand Russell’a göre Thales “felsefenin kurucusu”dur. Su ile ilgili felsefesine saygı duyamasak bile en azından bilimi başlatan adam olarak ona saygı duymamız gerektiğini söylüyor. Bu tartışmaya girmeden önce, Thales ne yapmış, ne demiş, ya da ne yaptığı, ne dediği iddia ediliyor, bir görelim.

     Thales, eğitim almak üzere Mısır’a gitmiş. Orada matematik ve geometri öğrenmiş. Olasılıkla İyonya’nın komşusu olan

Lidya’lılardan (onlar da Babillilerden) astronomi öğrenerek Güneş ve Ay tutulmalarının nasıl tahmin edildiği bilgisine erişmiş. Bertrand Russell’in dediğine göre, Babilliler Ay ve Güneş tutulmalarının belli periyotlarla gerçekleştiğini gözlemlemişler, ama bu gök olaylarının nedenlerini bilmiyorlarmış. Mısır’a okumaya gittiğine göre oldukça zengin bir aileden geliyor olmalıymış. İyonya’ya geri döndüğünde edindiği bilgileri ve bu bilgiler üzerine kendi eklediklerini yazmış, zamanının çok etkili bir kişisi, bilgesi olmuş.

      Aristo, ondan “eski çağların 7 büyük bilgesinden biri” olarak söz ediyor.

Matematikte buluşları şunlar:

-Eudemus’a göre, bir çemberin çapı tarafından iki eşit parçaya bölündüğünü, ikizkenar üçgenlerin taban açılarının eşit olduğunu ve dik açıların eşit olduğunu bulmuş.

-Bir güneş tutulmasını önceden haber vermiş. 

-Eş üçgenlerden yararlanarak piramitlerin yüksekliğini bulmuş.

-Gemilerin kıyıya uzaklığı (yine eş üçgenler yardımıyla.)

-Yaşadığı dönemdeki kaynakların hiç birinde kendisinden söz edilmiyor.

-Yazdığı kitapların hiç biri elimize ulaşmamış.

-Her şey sudan yapılmıştır, demiş.

-Her şeyin tanrılarla dolu olduğuna inanıyor olabilirmiş.

-Elektriği ilk defa inceleyen kişiymiş.

-Bir matematiksel keşif yaptığı bilinen ilk kişi ve ilk gerçek

  matematikçiymiş.