ISI VE SICAKLIK

by YASEMİN ŞAHİN

This free e-book was created with
Ourboox.com

Create your own amazing e-book!
It's simple and free.

Start now

ISI VE SICAKLIK

  • Joined Apr 2021
  • Published Books 2

Isı ve Sıcaklık Konu Anlatımı

 

2

ISI VE SICAKLIK

Sıcaklık

 

Bir maddenin belli bir ölçüye göre, soğukluğunu veya ılıklığını gösteren nicelik, sıcaklık olarak bilinir.

Bir maddedeki her molekülün kinetik enerjisi farklı farklıdır. Bütün moleküllerin kinetik enerjilerinin toplamı, toplam molekül sayısına bölünürse, ortalama kinetik enerjisi bulunur. Bu ortalama kinetik enerji sıcaklığın bir ölçüsüdür. Bu değerin yüksek olduğu madde daha sıcak, düşük olduğu maddenin sıcaklığı ise daha düşük demektir.Bir maddenin ortalama kinetik enerjisi ile orantılı olan büyüklüğe sıcaklık denir. Bir maddenin sıcaklığı değişiyorsa, çevresine ısı veriyor ya da çevresinden ısı alıyordur.

3

ISI

Sıcaklıkları farklı olan maddeler bir araya konulduğunda aralarında enerji alış verişi olur. Alınan ya da verilen enerji ısı enerjisi denir.

  • Isı ve sıcaklık ölçülebilir büyüklüklerdir.

  • Isı enerji çeşididir,sıcaklık enerji değildir.

  • Isı kalorimetre ile,sıcaklık ise termometre ile ölçülür.

  • Isı birimi calori veya Joule’dür Sıcaklık birimi ise sadece Derece’dir.

  • Isı madde miktarına bağlıdır.Sıcaklık ise madde miktarına bağlı değildir.

4

Sıcaklığın Ölçülmesi (Termometreler)

Sıcaklık ölçmek için kullanılan araçlara termometre denir. Maddelerin boyutlarında meydana gelen değişim, sıcaklıktaki değişim olarak kabul edilebilir. Termometreler bu esasa göre düzenlenmişlerdir.

Termometrelerde 76 cm-Hg basıncında sabit iki sıcaklık değeri seçilir. Birisi suyun donma sıcaklığı diğeri ise suyun kaynama sıcaklığıdır.

Sıcaklık ile sembolize edilir.

Celcius (Santigrad °C) termometrelerinde, suyun donma sıcaklığı 0 °C , kaynama sıcaklığı 100 °C alınarak, 100 eşit bölme yapılmıştır.

Kelvin suyun donma sıcaklığını 273 °K, kaynama sıcaklığını ise 373 °K alarak 100 eşit bölme yapmıştır.

5

Herhangi bir X termometresinde ise, suyun donma sıcaklığı  10 °X, kaynama sıcaklığı ise 70 °X alınarak, 80 eşit bölme yapılmıştır.

Termometrelerdeki sıcaklık değerlerini birbirine dönüştürmek için,

eşitlikleri kullanılabilir.

Buradan çıkan sonuca göre, Celcius termometresindeki sıcaklık değeri 1 bölme yükselirse, Fahrenhait’te; 1,8 bölme, Kelvin’de 1 bölme; X termometresinde ise; 0,8 bölme yükselir.

Örneğin hava sıcaklığı 10 °C iken, Fahrenhait termometresi

F = 18 + 32 = 50 °F değerini gösterir.

6

Termometrenin Duyarlılığı

Küçük sıcaklık değişimlerinden etkilenen termometrelerin duyarlılığı daha fazladır. Bunun için termometrenin haznesinde daha fazla sıvı ve sıcaklıkla daha çok genleşen sıvı olmalıdır. Cıvanın tercih edilmesi bundan dolayıdır. Ayrıca kılcal boru dar olmalı ki genleşen sıvının hareketi rahat gözlenebilsin.

Yerçekim kuvvetinin sıfır olduğu bir yerde termometre çalışır. Çünkü genleşme yerçekimine bağlı değildir.

Isı Enerjisi

Maddenin sıcaklığını artırmak için verilmesi gereken enerji çeşidine ısı enerjisi denir. Q ile gösterilir. Isı bir enerji çeşidi olduğundan enerji birimleri ısı birimleri olarak alınabilir. Uluslararası birim (SI) sistemine göre enerji birimi Joule (Jul)dür.

1 cal = 4,18 Joule dür.

7

Sıcaklık Değişimi

Elimizle bir maddeye dokunduğumuzda sıcaklık hissediyorsak madde elimize ısı veriyordur. Dokunduğumuzda soğukluk hissediyorsak elimiz maddeye ısı veriyordur.

Buna göre, sıcaklıkları farklı olan iki madde karıştırıldığında ya da birbirine değecek şekilde yan yana konulduğunda aralarında ısı alış verişi olur. Sıcak olan madde ısı verip sıcaklığı azalırken, sıcaklığı düşük olan madde ısı alarak sıcaklığı artar ve sonuçta ısıl denge sağlanır.

Isı akışı her zaman sıcak maddelerden soğuk maddelere doğru olur. Sıcaklıkları eşit olan maddelerde ısı alış verişi olmaz.

8

Öz ısı

Yalnız sıcaklık değişimine bakılarak bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı miktarı bulunamaz. Çünkü sıcaklık değişimi maddenin cinsine ve miktarına bağlıdır. Bir maddenin cinsinin ısınmaya etkisi öz ısı olarak ifade edilir. Bir maddenin birim kütlesinin sıcaklığını 1 °C değiştirmek için gerekli ısı miktarına öz ısı denir. c ile gösterilir.

Her saf maddenin aynı şartlardaki öz ısısı farklıdır. Dolayısıyla öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Ayırt edici özellikler madde miktarına bağlı değildir.

Bir cismin m gramının sıcaklığını DT kadar değiştirmek için verilmesi ya da alınması gereken ısı miktarı

Q=m.c.Dt

bağıntısı ile bulunur.

Bu bağıntıya göre, eşit kütleli maddelere eşit miktar ısı verildiğinde, öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklık değişimi, öz ısısı büyük olanınkine göre daha fazla olur.

9

Isı Sığası

Bir maddenin kütlesi ile öz ısısının çarpımına (m.c) ısı sığası denir. Isı sığası madde miktarına bağlıdır. Dolayısıyla ayırt edici bir özellik değildir.

Isı Alış Verişi

Isıca yalıtılmış bir ortamda bir araya konulan sıcaklıkları farklı maddeler arasında ısı alış verişi olur. Daha öncede açıklandığı gibi yalnız cisimler arasında ısı alış verişi var ise, alınan ısı verilen ısıya eşittir. Isı akışı sıcak cisimden soğuk cisme doğru olur.

Qalınan = Qverilen

m1 . c1 . DT= m2 . c2 . DT2

İki madde arasında hal değişimi yok ise, yukarıdaki eşitlik geçerlidir. Isıl denge sağlandığında iki maddenin son sıcaklığı kesinlikle eşit olur.

Sıcaklıkları T1 °C ve T2 °C olan aynı cins sıvıdan eşit kütleli karışım yapılırsa, karışımın son sıcaklığı

karışımın son sıcaklığı, karışan sıvıların sıcaklıkları arasında bir değerdir. T2 > T1 ise, T2 > Tson > T1 olur.

10

ERİME ve DONMA

Maddelerin içinde bulunduğu sıcaklığa göre, katı, sıvı ve gaz halinde bulundukları biliniyor. Maddeler ısı alarak ya da ısı vererek bir halden diğer bir hale geçiş yapabilirler. Maddelerin bir halden başka bir hale geçmesine hal değiştirme denir.

Maddelerin katı halden sıvı hale geçmesine erime, sıvı halden katı hale geçmesine de donma denir.

Eğer bir maddeye ısı verildiği halde sıcaklığı değişmiyorsa madde hal değiştiriyor demektir. Madde hal değiştirirken sıcaklığı değişmez, verilen ısı enerjisi maddenin moleküller arasındaki bağları kopararak hal değiştirmesinde harcanır.

Hal değişim sırasında maddelerin hacminde de değişme olur.

11

Erime Sıcaklığı

Sabit atmosfer basıncı altında bütün katı maddelerin katı halden sıvı hale geçtiği sabit bir sıcaklık değeri vardır. Bu sıcaklık değerine erime sıcaklığı ya da erime sıcaklık noktası denir.

Sabit atmosfer basıncı altında her maddenin erime sıcaklığı farklı olduğu için maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Örneğin deniz düzeyinde buzun erime sıcaklığı 0 °C dir.

Erime Isısı

Erime sıcaklığındaki bir katının 1 gramının yine aynı sıcaklıkta sıvı hale gelmesi için verilmesi gerekli ısıya erime ısısı denir. Erime ısısı da ayırt edici bir özelliktir. Kütlesi m olan, erime sıcaklığındaki bir katıyı eritmek için verilmesi gereken ısı miktarı,

Q=m. Le

bağıntısı ile bulunur.

Örneğin, buzun erime ısısı Le = 80 cal/g dır.

Sıvı bir maddenin ısı vererek katı haline geçmesine donma denir. Sabit atmosfer basıncı altında bütün sıvı maddelerin katı hale geçtiği sabit bir sıcaklık değeri vardır. Bu değere donma sıcaklığı ya da donma sıcaklık noktası denir.

Erime ile donma birbirinin tersidir. Bundan dolayı bir maddenin erime sıcaklığı, donma sıcaklığına eşittir. Erime ısısı da donma ısısına eşittir. Örneğin deniz düzeyinde 0 °C deki su donarken dışarı 80 cal/g lık ısı verir.

  • Madde hal değiştirirken sıcaklığı değişmez.
  • Bir maddenin erime sıcaklıkları ile donma sıcaklığı eşittir.
  • Erime sıcaklığı ve erime ısısı,maddenin ayırt edici özelliklerindendir.
12

Erime ve Donmaya Etki Eden Faktörler

Erime ve donma sıcaklığı normal şartlarda sabittir. Eğer basınç ve maddenin saflığı değiştirilirse, maddelerin erime ve donma sıcaklığıda değişir.

1. Basıncın Erime ve Donmaya Etkisi

Basınç, birim yüzeye etkiyen dik kuvvet olduğundan, maddenin moleküllerini bir arada tutarak dağılmasını önleme yönünde etki eder.

Erirken hacmi artan maddeler için, basıncın artması erimeyi zorlaştırdığı için erime noktası yükselir. Basıncın azalması ise, erime noktasını düşürür.Buz erirken hacmi küçülür. Dolayısıyla basıncın artması, hacmin küçülmesine yardımcı olduğu için erime sıcaklığı azalır. Buz için yani erirken hacmi küçülen maddeler için basıncın azalması erime sıcaklığını yükseltir.
Deniz düzeyinde, normal basınçta 0 °C de eriyen buz, basınç artırılmasıyla sıfırın altındaki bir sıcaklıkta da eriyebilir.

13

2. Safsızlığın Erime ve Donmaya Etkisi

Saf bir maddenin içine başka bir madde karıştırılırsa, maddenin saflığı bozulur. Saf olmayan bu karışımın, saf maddeye göre erime ve donma sıcaklığı değişir.

Arabaların soğutucu suyunun içine antifriz denen maddenin karıştırılması suyun donma noktasını

– 20 °C, – 25 °C gibi sıcaklıklara indirmektedir.

Kışın hava sıcaklığının 0 °C nin altında olduğu durumlarda, yollardaki buzu eritmek için, tuz dökülür. Tuz, buzun erime noktasını düşürür ve (–) değerli sıcaklıklarda da buz eriyebilir.

14

KAYNAMA, BUHARLAŞMA ve SÜBLİMLEŞME

Buharlaşma

Sıvı bir maddenin ısı olarak gaz haline geçmesi olayına buharlaşma denir. Buharlaşma olayı sıvı yüzeyinde olur. Isı alan sıvı moleküllerinden bazıları sıvı yüzeyinde,moleküller arası çekim kuvvetini ve sıvının yüzey gerilimini yenerek gaz fazına geçer.

Buharlaşmaya basınç ve diğer fiziksel şartların etkisi çoktur.

  •  Buharlaşma her sıcaklıkta olabilir.
  •  Maddeler dışarıdan ısı alarak buharlaşırlar. Dolayısıyla buharlaşmanın olduğu yerde serinleme olur.
  • Sıcaklığın artması buharlaşmayı hızlandırır.
  •  Açık hava basıncının azalması buharlaşmayı artırır.
  •  Sıvının açık yüzey alanı arttıkça buharlaşma daha fazla olur.
  • ·Rüzgarlı havada buharlaşma fazla olduğundan çamaşırlar daha çabuk kurur.
15

Kaynama

Bir kapta bulunan sıvı ısıtılırsa sıcaklığı yükselir ve buharlaşma artar. Sıvının sıcaklığının yükselmesiyle meydana gelen buhar basıncı, sıvının yüzeyine etki eden basınca eşit olduğu an, sıvı kaynamaya başlar. Kaynama sırasında sıvının sıcaklığı değişmez.

Kaynama Sıcaklığı

Sabit atmosfer basıncı altında bütün sıvı maddelerin, sıvı halden gaz hale geçtiği sabit bir sıcaklık değeri vardır. Bu sıcaklık değerine kaynama noktası denir. Kaynama sıcaklığı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

16

Buharlaşma Isısı

Kaynama noktasına gelmiş 1 gram sıvı maddenin tamamının aynı sıcaklıkta gaz haline gelmesi için verilmesi gereken ısıya buharlaşma ısısı denir. Buharlaşma ısısı Lb ile gösterilir. Kaynama sıcaklığındaki m gramlık maddeyi gaz haline getirmek için verilmesi gereken ısı miktarı

Q=m.Lb

bağıntısı ile bulunur. Suyun buharlaşma ısısı

L= 540 cal/g dır. Buharlaşma ısısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Gaz halindeki bir maddenin ısı vererek sıvı hale geçmesine yoğunlaşma denir. Erime ve donmada olduğu gibi, yoğunlaşma da, kaynamanın tersidir. Dolayısıyla bir maddenin kaynama sıcaklığı ile yoğunlaşma sıcaklığı eşittir. Buharlaşma ısısı ile yoğunlaşma ısısı da eşittir.

  • Kaynama ve yoğunlaşma anında maddenin sıcaklığı değişmez.
  • Bir maddenin kaynama sıcaklığı ile yoğunlaşma ısısı eşittir
  • Bir maddenin buharlaşma ısısı ile yoğunlaşma ısısı eşittir.
  • Kaynama sıcaklığı ile buharlaşma ısıs ayırt edici özelliklerdendir.
17

Süblimleşme

Bazı katı maddeler ısıtılınca sıvı hâle geçmeden doğrudan gaz hâle geçerler. Bu olaya süblimleşme denir. Naftalin, ernet ve bazı koku yayan maddelerin zamanla azaldığı görülür. Fakat hiç sıvılaştığı görülmez. Bu tür maddelerde süblimleşme olur.

Kaynama ve Yoğunlaşmaya Etki Eden Faktörler

Yine erime ve donmada olduğu gibi, kaynama ve yoğunlaşmaya etki eden faktörler vardır. Basınç ve maddenin saflığının değiştirilmesi, kaynama sıcaklığını etkiler.

· Kaynama olayının gerçekleşmesi için, buhar basıncının atmosfer basıncına eşit olması gerekir. Atmosfer basıncı artarsa, ağzı açık kaptaki sıvının kaynaması zorlaşır. Atmosfer basıncının azalması ise kaynamayı kolaylaştırır. Dolayısıyla sıvı daha düşük sıcaklıkta kaynar.

18

Suyun Hal Değişim Grafiği

Bir parça buz ısıtıldığında önce sıcaklığı artar. Erime sıcaklığına geldiğinde hal değiştirmeye başlar ve buzun tamamı eriyinceye kadar sıcaklığı değişmez. Isı enerjisi verilmeye devam edildiğinde, suyun sıcaklığı artar ve 100 °C de kaynamaya başlar. Sıvının tamamı bitinceye kadar sıcaklık değişmez. Bu açıklamaya göre buzun sıcaklık-aldığı ısı enerjisi grafiği şekildeki gibi olur.

Buzun erime ısısı L= 80 cal/g, buharlaşma ısısı

Lb = 540 cal/g dır. Dolayısıyla 0 °C deki 1 gram buzu eritmek için 80 calorilik ısı gerekirken, 100 °C deki 1 gram suyu gaz haline geçirmek için 540 calori gerekir. Bundan dolayı DQ1 < DQ2 dir.

Madde ısı hızı sabit olan ocakla ısıtılıyorsa, ısı ekseni yerine zaman ekseni alınabilir.

19

ISI İLETİMİ VE YALITIMI

Isı enerjisi bir yerden başka bir yere üç yolla yayılır.

1. İletim yoluyla

2. Konveksiyon (madde akımı) yoluyla

3. Işıma yoluyla

1. İletim

Isının iletim yoluyla yayılması katılarda olur. Katıların molekül yapısı sıkı olduğu için ısı alan bir molekül aldığı ısının bir kısmını çevresindeki moleküllere aktararak onlarında sıcaklığının artmasına neden olur. O moleküllerde ısısını komşu moleküllere aktarır ve böylece bir ucu ısıtılan katı maddenin iletim yoluyla diğer ucu da ısınır.

Katı maddelerde ısı yüzde yüz olarak iletilmez. İletme durumu bazı maddelerde hızlı, bazılarında ise yavaştır. Bundan dolayı ısı iletkenliği katı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

En iyi iletkenler saf metaller ve bunlar içinde de altındır.

20

X, Y çubuklarının uçlarından eşit uzaklığa konulan mumlardan önce hangisi düşerse, o çubuğun ısı iletkenliği daha fazla  demektir.

Sıvı ve gaz molekülleri arasındaki uzaklık katılarınkine göre fazla olduğu için iletim yoluyla ısı iletemez.

21

2. Konveksiyon (Madde Akımı)

Sıvı ve gazlar akışkan olduklarından kolay hareket edebilirler. Isınan maddeler genleşerek hacmi artar ve özkütlesi azalır. Özkütlesi azalan akışkan yukarı çıkarken, özkütlesi büyük olan akışkan aşağı iner ve bir sirkülasyon (sıvı dolaşımı) meydana getirir.

Örneğin kalorifer yandığında, çevresindeki hava moleküllerini ısıtır ve ısınan hava genleşerek odanın diğer taraflarına gider ve oraları da ısıtır.

Bir sıvı alttan ısıtıldığında ısınan sıvı genleşir ve özkütlesi azalır. Özkütlesi azalan sıvı yukarı, yukarıdaki daha soğuk ve özkütlesi büyük olan sıvı aşağı iner ve sıvı içinde bir sirkülasyon olur. Dolayısıyla kabın alt tarafı ısınmakla sıvının üst kısmı da madde akımı yoluyla ısınmış olur.

22

3. Işıma

Sıcak cisimler ışıma yaparlar. Etrafa elektromanyetik dalga gönderirler. Bu dalgalar enerji paketcikleridir (foton). Bu enerji dalgalarını soğuran yüzeyler ısınırlar. Enerji dalgaları yayan cisim ise enerji kaybettiği için soğur.

Güneşin dünyayı ısıtması ışıma yoluyla olur. Güneşten yayılan ışık dalgalarını soğuran yüzeyler ısınırlar. Koyu renkli yüzeyler ışığı daha çok soğurduğu için daha çok ısınırlar. Açık renkli yüzeyler ise daha çok yansıttıkları için az ısınırlar.

Termosların iç yüzeyinin parlak olması ısının ışıma yoluyla kaçmasını engellemek içindir. Termosun dış yüzeyi parlak ise, dışardan içeriye ısının girmesini azaltmak içindir.

23

Sıcak bir metal parçası zemine bırakıldığında zamanla soğur. Bu cismin soğuması yani ısı kaybı, iletim, konveksiyon ve ışıma yoluyla olur. Zemine temas ettiği için iletimle ısının bir kısmını zemine aktarır. Havadaki moleküller cisme çarparak ondan ısı alırlar. Ayrıca sıcak cisimler gözlerimizle göremediğimiz kızıl ötesi ışınlar yayarlar. Yani ışıma yoluyla da ısının bir kısmını verir ve zamanla soğurlar.

Binalardaki çift cam, tuğlalar arasına konulan köpük, bodrum katlardaki strofor, çatılardaki izocam, su saatleri üzerine dökülen odun talaşı, oda zeminlerinin parke ile döşenmesi ısı yalıtımına birer örnektir.

24

Günlük Hayatta Isı ve Sıcaklık

Günlük hayatta ısı ve sıcaklık kavramlarını sık sık kullanırız. Isı ve sıcaklık kavramları nedeniyle günlük hayatta rastladığımız olaylara örnekler verelim:

-Ateşimiz çıktığında derece ile vücut sıcaklığımızı ölçeriz.

-Havanın sıcaklığı

-Çamaşır makinesinin farklı programlarında farklı sıcaklıklarda su kullanılır.

-Sıcak yemeğin içine konan metal kaşıkla yemek arasında ısı alışverişi olur kaşık ısınır.

-Ütüdeki farklı sıcaklık dereceleri.

-Buzdolabına konan şeylerin soğuması

-Dondurmanın sıcakta erimesi

-Sıcak içeceklerin bekletildiğinde soğuması

-Ateş yakınca etrafın ısınması

-Suyun kaynaması

25

Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki ve Özellikleri

Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur.

  • Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur. Maddeleri oluşturan tanecikler bazı maddelerde atomu bazı maddelerde de molekülü temsil eder.

  • Maddeyi oluşturan taneciklerin arasında boşluk bulunur.

  • Madde hangi halde olursa olsun maddeyi oluşturan tanecikler hareket halindedir. Bu nedenle maddeyi oluşturan taneciklerin hareketlerinden dolayı hareket (kinetik) enerjileri vardır.

26

Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar

ısı ve sıcaklık arasındaki fark tablo halinde - Eodev.com

27

 ISI VE SICAKLIK İLE İLGİLİ DENEYLER

ISI ALIŞVERİŞİ

Deneyin Amacı : Farklı sıcaklıktaki cisimlerin arasındaki ısı

alışverişinin incelenmesi.
Deneyde Kullanacağımız Araç ve Gereçler :
1- 19551 Beherglas (250ml) 2 adet
2- 19552 Beherglas (400ml) 1 adet
3- 08000 İspirto ocağı 1 adet
4- 11254 Sacayağı (büyük) 1 adet
5- 10402 Dereceli silindir (50ml, 1/2ml böl.) 1 adet
6- 13527 Kimya termometresi (-10,+110°C) 1 adet
7- 00250 Tel kafes (Amyantsız, 140x140mm) 1 adet
8- Yünlü kumaş 1 adet

SICAKLIK VE ISI DENEYLERİ

28

Deneyin Yapılışı :
1- 400 ml’lik beherglasın içerisine elektrostatik takımındaki yünlü kumaşı koyunuz ve
250 ml’lik beherglası yünlü kumaşın üzerine gelecek şekilde 400 ml’lik beherglasın
içerisine yerleştiriniz. Böylece basit bir kalorimetre yapmış oluruz.
2- Kalorimetre kabının içerisine 100 ml (M1) oda sıcaklığında su koyarak termometre
ile sıcaklığını ölçünüz (t1) ve kaydediniz.
3- Diğer 250 ml’lik beherglasın içerisine su doldurarak bu suyu ispirto ocağında
yaklaşık 80 0
C ye kadar ısıtınız.
4- Isıtmış olduğunuz sudan 50 ml (M2) dereceli silindire doldurunuz ve termometre ile
sıcaklığını ölçünüz (t2). Daha sonra bu suyu kalorimetre kabı içerisine ilave ediniz.
Termometredeki değişimi gözleyiniz.
5- Bir süre sonra termometre belli bir sıcaklıkta duracaktır. Bu sıcaklığı tespit ediniz
(t3).
6- Yukarıda ölçmüş olduğunuz bu değerler arasında,
M1 . Csu . t1 + M2 . Csu . T2 = (M1 + M2) . Csu . t3 bağıntısını görünüz.
NOT : Csu = 1 cal/g 0
C (suyun ısınma ısısı)

29

Deneyin Sonucu : Farklı sıcaklıktaki cisimler arasında ısı alışverişi olur. Isı akışı yüksek
sıcaklıktaki cisimden alçak sıcaklıktaki cisme doğru olur. Bir süre sonra denge sıcaklığına
ulaşılır. Denge sıcaklığı bu iki sıcaklık arasında olur.SICAKLIK VE ISI DENEYLERİ

30

DOKUNMA DUYUMUZ VE SICAKLIK

Deneyin Amacı : Hassas bir sıcaklık ölçümü için termometreye ihtiyaç olduğunu deney
yaparak görmek.
Deneyde Kullanacağımız Araç ve Gereçler :
S.No Kod No Aracın Adı Miktarı
1- 19552 Beherglas (400ml) 2 adet
2- 08750 Kristalizuar (Ø140mm) 1 adet
3- 13527 Kimya termometresi (-10,+110°C) 1 adet
4- 08000 İspirto ocağı 1 adet
5- 11254 Sacayağı (büyük) 1 adet
6- 00250 Tel kafes (Amyantsız, 140x140mm) 1 adet
7- Buz parçaları

31

Deneyin Yapılışı :
1- Beherglasların her ikisine ve kristalizuara eşit miktarda çeşme suyu koyunuz.
2- Beherglaslardan birine buz parçaları koyarak suyun soğumasını sağlayınız.
3- Diğer beherglastaki suyu elinizi yakmayacak dereceye kadar ısıtın.
4- Beherglastaki ısıttığınız suyu kristalizuarın ve içinde buz parçaları bulunan
beherglastaki suyun yanına koyunuz.
5- Ellerinizden birini içinde buz parçaları beherglasa, diğerini ise sıcak suyun içerisine
daldırınız.
6- Son olarak aynı anda iki elinizi birden içinde çeşme suyu bulunan kristalizuara
daldırınız.
7- Ne hissettiniz?
8- Sonuçları tartışınız.

32

Deneyin Sonucu : Deneyde gördüğünüz gibi sıcak sudan çıkan eliniz çeşme suyunu (ılık su)
soğuk, soğuk sudan çıkan eliniz ise sıcak hissedecektir. Duyularımız bizi sıcaklık ve soğukluk
yönünden aldatır. Bu sebepten sıcaklıkları karşılaştırmak istediğimizde termometrelerden
faydalanırız.

33

KAYNAKÇA

1:https://www.universitego.com/isi-ve-sicaklik-konu-anlatimi/#:~:text=Is%C4%B1%20enerji%20%C3%A7e%C5%9Fididir%2Cs%C4%B1cakl%C4%B1k%20enerji,ise%20madde%20miktar%C4%B1na%20ba%C4%9Fl%C4%B1%20de%C4%9Fildir.

2:https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Feodev.com%2Fgorev%2F1906317&psig=AOvVaw2w55d17nOwEZsl06ZJ8OGM&ust=1620042380727000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCNiMjdWDq_ACFQAAAAAdAAAAABAD

3:https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fdaym.meb.gov.tr%2Fmeb_iys_dosyalar%2F2016_10%2F06025406_i_o__fen_bilgisi_sicaklik_ve_isi.pdf&psig=AOvVaw2xnnUiHhnWTpNo5lHAOlMU&ust=1620042496226000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCPD8t42Eq_ACFQAAAAAdAAAAABAD

34
This free e-book was created with
Ourboox.com

Create your own amazing e-book!
It's simple and free.

Start now

Ad Remove Ads [X]
Skip to content