Türkiye Cumhuriyeti Devletinde yasama,yürütme ve yargı güçleri arasındaki ilişkiyi açıklar.

Kavramlarımız

Yasa: Yasama organı tarafından konulan ve uyulması gereken kullar bütünüdür.

Hükümet (Kabine): Devletin görevlerini yerine getirmesini sağlayan, yürütme organı yani Cumhurbaşkanı başkanlığındaki bakanlar kuruludur.

Yetki Kanunu: Değişik konularda TBMM’nin hükümete kanun çıkarma yetkisini tanıdığı kanundur.

Veto Hakkı: Cumhurbaşkanı uygun görmediği kanunu Meclise tekrar gönderebilmesidir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM): Türkiye’de yaşayan bir vatandaş ülkesinde bütün yargı yollarını kullanıp hala hakkının ihlalinin devam ettiğini düşünüyorsa AİHM’e başvurabilir.

Not: Kuvvetler (Güçler, Erkler) Ayrılığı ilk kez 1924 Anayasası ile konmuştur.

TBMM’de milletvekili sayısı 600’dür. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilme zorunluluğu bulunurken bakanların milletvekili olma şartı yoktur. Bakanlar meclis dışından da atanabilir. Meclis içinden seçilen bakanın milletvekilliği sona erer.

Mevcut anayasanın 7, 8 ve 9’uncu maddeleri gereği olarak kuvvetler ayrılığı kesin çizgilerle ayrılmıştır. Haksızlıkların, denetimin ve halkların haklarını güvence altına alınması için kuvvetler ayrılığı olması gerekir. Kuvvetler ayrılığı sayesinde devletin güçleri yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üçe ayrılır. Böylece devletin işlevinin güçlü ve dengeli bir şekilde çalışması amaçlanır.

1. Yasama:

• Yasa yapmak
• Yasa değiştirmek
• Yasa kaldırmak

Yürütme yasaların uygulanmasıdır.

Yürütme Yetkisi

Anayasamızın 8. Maddesine göre: Yürütme Yetkisi ve görevleri Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu’na aittir.

Cumhurbaşkanı’nın;

• Devletin başı olmak
• Bakanları atamak ve bakanların görevine son vermek
• Yabancı devletlere elçi göndermek ve elçi kabul etmek
• Genel Kurmay Başkanı’nı atamak
• Milli Güvenlik Kurulu’na başkanlık etmek
• Üniversite rektörlerini atamak

gibi birtakım Yürütme ile ilgili görevleri vardır.

3. Yargı:

• Bireyle-birey ya da bireyle devlet arasındaki ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümlenmesidir.
• Bağımsız ve tarafsız mahkemelere aittir.

Bu üç kuvvet ayrı ayrı çalıştığı için kuvvetler ayrılığı (erkler ayrılığı) denilmiştir.

Ülkemizde kuvvetler sert bir şekilde ayrılır. Kanıtı: Bir milletvekili (yasama) aynı zamanda bakanlar kurulunda (yürütme) yer alamaz.