SOSYAL BİLGİLER 6 MİNİ KİTAP

📘 ÜLKEMİZİN DÜNYADAKİ YERİ

📘 TÜRKİYE’NİN KONUMU VE DÜNYADAKİ YERİ

Sosyal Bilgiler Mini Kitabı

Hedef Kazanım: “Ülkemizin, kıtaların ve okyanusların konum özelliklerini belirleyebilme”

1. TÜRKİYE NEREDE?

Türkiye, dünyanın kuzey yarım küresinde ve doğu yarım küresinde yer alır.

İki kıta üzerindedir: Avrupa ve Asya.

Bu nedenle Türkiye, “iki kıta arasında köprü” konumundadır.

2. KITALARLA KOMŞUYUZ!

Türkiye’nin büyük kısmı Asya kıtasında, küçük kısmı Avrupa kıtasındadır.

Ayrıca Afrika kıtasına da yakındır.

Böylece Türkiye, üç kıtaya birden yakın bir ülkedir: Asya, Avrupa, Afrika.

3. ÜÇ TARAFI DENİZLERLE ÇEVRİLİ

Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrilidir:

– Kuzeyde: Karadeniz

– Batıda: Ege Denizi

– Güneyde: Akdeniz

Bu denizler ulaşım, turizm ve ticaret için çok önemlidir.

4. BOĞAZLARIMIZ

Türkiye’de iki önemli boğaz vardır:

– İstanbul Boğazı

– Çanakkale Boğazı

Bu boğazlar Karadeniz’i Akdeniz’e bağlar.

Ayrıca stratejik öneme sahiptirler.

8. Denizlerle Yaşamak

Denizler sadece yüzmek için değil, aynı zamanda:

• Balıkçılık, turizm, taşımacılık ve ticaret için de çok önemlidir.
• Özellikle liman şehirleri (İstanbul, İzmir, Mersin gibi) deniz ulaşımı sayesinde büyümüştür.

Bilgi Kutusu: Türkiye’de en büyük limanlar: Mersin Limanı, İzmir Limanı, İstanbul Limanı.

9. Okyanuslara Açılan Yol

Türkiye’de okyanus bulunmaz ama Akdeniz üzerinden Atlas Okyanusu’na ulaşabiliriz. Bunun için şu rotayı izleriz:

Karadeniz → İstanbul Boğazı → Marmara Denizi → Çanakkale Boğazı → Ege Denizi → Akdeniz → Cebelitarık Boğazı → Atlas Okyanusu

Bu yollar, ticaret gemileri için çok önemlidir.

10. Türkiye’nin Stratejik Önemi

Türkiye’nin bu özel konumu, birçok alanda onu avantajlı yapar:

• Kültürel zenginlik: Pek çok medeniyet Anadolu’da doğmuştur.
• Ulaşım ve ticaret yolları: Kara, hava ve deniz yollarının kesişme noktasıdır.
• Enerji geçiş yolları: Doğalgaz ve petrol boru hatları Türkiye’den geçer.

🎓 Öğrendiklerimizi Hatırlayalım

• Türkiye Asya ve Avrupa kıtaları arasında yer alır.
• Üç tarafı denizlerle çevrilidir.
• Komşu ülkelere ve önemli geçitlere sahiptir.
• Türkiye, kıtalar ve okyanuslarla bağlantılı bir ülkedir.
• Bu konum, ülkemizi dünya için önemli hâle getirir.

5. TÜRKİYE’DEN OKYANUSLARA

Türkiye’de okyanus yoktur.

Ama Akdeniz üzerinden Atlas Okyanusu’na ulaşabiliriz.

6. Harita Üzerinde Türkiye

🗺️ Haritaya baktığımızda Türkiye, tam ortada gibi görünür. Çünkü doğudan batıya, kuzeyden güneye uzanan büyük yollar buradan geçer.

📍 Türkiye:

• 36° ile 42° kuzey paralelleri arasında yer alır.
• 26° ile 45° doğu meridyenleri arasında uzanır.

Bu sayılar coğrafi koordinatlardır ve harita üzerindeki yerimizi gösterir.

7. Türkiye’nin Komşuları

Türkiye’nin kara sınırları 8 ülke ile çevrilidir. Komşularımız:

• Yunanistan ve Bulgaristan (Batıda)
• Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan (Nahçıvan) (Doğuda)
• İran (Doğuda)
• Irak ve Suriye (Güneyde)

Bu komşularla sınır kapılarımız vardır. Ticaret yapılır, insanlar yolculuk yapabilir.

Resim fikri: Harita üzerinde komşu ülkeler bayraklarıyla gösteriliyor, aralarda sınır kapılarında selamlaşan insanlar.

8. Denizlerle Yaşamak

Denizler sadece yüzmek için değil, aynı zamanda:

• Balıkçılık, turizm, taşımacılık ve ticaret için de çok önemlidir.
• Özellikle liman şehirleri (İstanbul, İzmir, Mersin gibi) deniz ulaşımı sayesinde büyümüştür.

Bilgi Kutusu: Türkiye’de en büyük limanlar: Mersin Limanı, İzmir Limanı, İstanbul Limanı.

9. Okyanuslara Açılan Yol

Türkiye’de okyanus bulunmaz ama Akdeniz üzerinden Atlas Okyanusu’na ulaşabiliriz. Bunun için şu rotayı izleriz:

Karadeniz → İstanbul Boğazı → Marmara Denizi → Çanakkale Boğazı → Ege Denizi → Akdeniz → Cebelitarık Boğazı → Atlas Okyanusu

Bu yollar, ticaret gemileri için çok önemlidir.

10. Türkiye’nin Stratejik Önemi

Türkiye’nin bu özel konumu, birçok alanda onu avantajlı yapar:

• Kültürel zenginlik: Pek çok medeniyet Anadolu’da doğmuştur.
• Ulaşım ve ticaret yolları: Kara, hava ve deniz yollarının kesişme noktasıdır.
• Enerji geçiş yolları: Doğalgaz ve petrol boru hatları Türkiye’den geçer.

🎓 Öğrendiklerimizi Hatırlayalım

• Türkiye Asya ve Avrupa kıtaları arasında yer alır.
• Üç tarafı denizlerle çevrilidir.
• Komşu ülkelere ve önemli geçitlere sahiptir.
• Türkiye, kıtalar ve okyanuslarla bağlantılı bir ülkedir.
• Bu konum, ülkemizi dünya için önemli hâle getirir.

📚 BİLGİ KUTULARI

– Kıtalar: Asya, Avrupa, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Okyanusya, Antarktika

– Okyanuslar: Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Güney Okyanusu, Kuzey Buz Denizi

– Boğaz: İki denizi birbirine bağlayan dar su yoludur

– Liman: Gemilerin yük alıp verdiği, insan taşıdığı güvenli alan

🎉 TEBRİKLER!

Sen artık Türkiye’nin konumunu ve dünya üzerindeki yerini bilen bir kaşifsin!

Coğrafya öğrenmek, dünyayı anlamaktır.

Öğrendiklerin seni daha bilinçli bir dünya vatandaşı yapacak.