BİTKİLER ALEMİ

Genel Özellikleri

– Bitkilerin en önemli özelliği kloroplastlarında klorofil içermeleridir. Klorofilleri sayesinde ışık enerjisini kullanarak inorganik maddelerden organik madde üretir. Böylece kendi besinlerini kendileri sentezler.

-Ökaryot hücre yapısına çok hücreli canlılardır.

– Ototrof, gelişmiş bir organizasyon yapısına sahip olan bitkiler genellikle toprağa bağlı olarak yaşar. Aktif hareket yapamazlar.

-Selülozdan oluşan bir hücre çeperleri vardır.

-Glikozun fazlasını nişasta şeklinde depo ederler. Yani depo karbonhidratları nişastadır.

-Sinir sistemleri yoktur.

-Basit yapılı bitkilerde çoğalma sporlar oluşturarak metagenez (döl değişimi) ile olurken; gelişmiş bitkilerde tohum ile eşeyli, vejetatif üreme çeşitleri ile eşeysiz olur.

– Bitkiler, damarsız tohumsuz, damarlı tohumsuz ve damarlı tohumlu olmak üzere üç gruba ayrılır.

A)TOHUMSUZ (ÇİÇEKSİZ) BİTKİLER

Tohumun meydana geldiği organ çiçektir. Dolayısıyla çiçeksiz bitkilerde tohum bulunmaz.Suda ve nemli yerlerde yaşarlar.Tohumsuz Bitkiler, diğerlerinden daha ilkel olarak nitelendirilirler ve sporlarla çoğalmaları nedeni ile Sporlu Bitkiler olarak da adlandırılırlar. Bu gruptaki bitkilerin büyük bir kısmı kök, gövde, yaprak gibi belirgin organ farklılaşması göstermezler. Bitkinin tümü yapraksı ya da şeritsi bir yapıdadır ve bu yapı tallus olarak isimlendirilir. Tallus yapısına sahip olan tüm bitkilere “Thallophyta” (Tallofita) adı verilir. Vejetatif organ farklılaşması gösteren bitkilere ise “Kormophyta” (Kormofita) adı verilir, bu tip yapıya da kormus denir.

1- Su yosunları:
• Nemli ortamlarda, denizlerde ve tatlı sularda yaşarlar.
• Su yosunlarına algler de denir.
• Tek ve çok hücreli olanları vardır.
• Gerçek kökleri olmamasına rağmen basit köksü yapıları olan basit yapılı bitkilerdir.
• Su yosunları hücrelerinde klorofil bulunur. Bu sayede kendi besinlerini kendileri yapar.
• Su yosunları genelde mavi , yeşil renkte olurlar.
• Yeşil, kahverengi, esmer, kırmızı alg’ler olmak üzere gruplandırılır.
• Bazı türleri hem tek hücreli hem de gözle görülecek büyüklüktedir.

2-Kara Yosunları:
Su yosunlarından farklı olarak karada yaşamalarına rağmen damarları olmadığı için nemli ve suya yakın yerlerde yaşarlar. Gerçek kökleri yoktur, bunun yerine suyu ve suda erimiş mineralleri alan rizoid adı verilen yapıları vardır.

•Çoğalmalarında döl almaşı görülür.
• Nemli topraklarda, taş aralıklarında, ağaç kabuklarında ve havuz kenarlarında yetişir.

• İletim demetleri yoktur.

• Döl almaşıyla eşeyli ürerler.
• Kara yosunlarında gövde ve yapraklar bulunur.
• Bunlar gerçek yapraklar olmayıp, yaprağımsı yapıları vardır.
• Gövdeleri incedir.
• Gövde üzerinde yeşil yapraklar bulunur.
• Kara yosunları bulundukları yüzeyi kadife gibi kaplar.

3- Eğrelti otları :
• Yapı olarak çiçekli bitkilere benzerler.
• Gerçek kök, gövde, yaprak ve damarları vardır.
• Fotosentez yaparlar.
• Çoğunlukla karada yaşarlar.
• Çoğalmalarında döl almaşı görülür.
• Eğrelti otları ormanlarda , ağaç diplerinde , nemli yerlerde ve dere kenarlarında yetişir.
• Çiçeksiz bitkilerin en gelişmişidir.
• Boyları genelde 40 – 100 cm arasında değişir.
• Toprak üzerinde geniş ve yeşil renkli yaprakları vardır.
• Eğrelti otlarında kök , gövde ve yapraklar bulunur.
• Ancak bunlar da gerçek kök ve yapraklar değildir.
• İletim demetleri vardır.
• Üremeleri kara yosunları gibidir.
• Yaprağımsılar yer altı gövdesine yapışmıştır.

B)DAMARLI TOHUMLU (ÇİÇEKSİZ) BİTKİLER

İletim demeti bulundururlar. Tohum taslaklarının durumuna göre açık tohumlu ve kapalı tohumlu olmak üzere iki grupta incelenir.

-Açık Tohumlu Bitkiler: Tohum taslağı açıkta bulunur. Kozalaklılar, damarlı açık tohumlu bitkilerin en iyi örnekleridir. Gerçek çiçek ve tohum taslakları yoktur. Tohum meyve içinde değil, kozalak yapraklarının altında, açıkta bulunur. Her zaman yeşil, çoğu iğne yapraklı ağaç ve çalılardan meydana gelmiştir. Çam, ardıç, ladin, köknar, sedir, servi, açık tohumlu olan kozalaklı bitkilerdendir.

–Kapalı Tohumlu Bitkiler: Tohum taslakları ve tohumları meyve yaprakları ile kapalı bulunduğu için kapalı tohumlu bitkiler olarak adlandırılır. Gerçek çiçek ve tohum taslakları vardır, iletim demetlerine sahiptir. Tohumlarındaki çenek yaprağı sayısına göre tek çenekli ve çift çenekli bitkiler olarak incelenir. Çenek, tohumda yer alan bitki embriyosundaki yaprak taslaklarıdır.