Sınava Hazırlık

Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Amaçları/Faydaları Nelerdir?

• Bilgiye kolay ve hızlı bir şekilde ulaşılmasını sağlar.
• İletişim ve hızlı haberleşmeyi sağlar.
• Maliyeti azaltır, verimliliği arttırır.
• Bilginin kolay ve güvenli bir şekilde saklanmasını sağlar.
• Zamandan tasarruf sağlar.
• Hayatı kolaylaştırır.

Bilgisayar kullanırken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

• Ergonomik koltukta oturulmalıdır.
• Dik oturulmalı, sırt desteklenmelidir.
• Monitörün üst kenarı ile göz hizasının aynı seviyede olmasına dikkat edilmelidir.
• Monitörden 45-75 cm uzakta oturulmalıdır.
• Işık monitöre dik açıyla gelmemelidir.
• Kollar yatay ve biraz yukarıda olmalıdır.
• Dirsek ve eller düz bir çizgide olmalıdır.
• Dizler 90 veya 110 derece açıda olmalıdır.

Harici Donanım

• Fare: İşaretçi olarak da bilinir. Ekrandaki ok işaretini yani imleci hareket ettirmeye yarar. Kablosuz veya kablolu olabilir. Günümüzde optik ve lazer fareler kullanılır.
• Klavye: Bilgisayara bilgi girmemizi sağlayan daktilo benzeri donanımdır. Klavye üst sol köşedeki hangi alfabe tuşu ile başlamışsa o harf ile adlandırılır. Örneğin F klavye ve Q klavye.
• Ekran: Bilgisayarın görüntü donanımıdır. Ekran bilgisayarda yapılan işlemleri ve sonuçlarını görebilmemizi sağlar. Tüplü (CRT), LCD ve LED ekran çeşitleri vardır.
• Kasa: Bilgisayarın iç donanımlarının bulunduğu kasa bu parçaların korunmasını ve bir arada durmasını sağlar. Çeşitli donanımların takılabilmesi için de yuvalar içerir.
• Yazıcı: Bilgisayarda üretilen resim, yazı, şekil ve grafikleri kağıda aktaran donanımdır. Kullandığı teknolojiye göre mürekkep püskürtmeli, lazer ve nokta vuruşlu çeşitleri vardır.
• Tarayıcı: Bir resmi, yazıyı veya şekli bilgisayara aktarmaya yarayan donanımdır. Yazıcının tam tersi görev yapar.
• Hoparlör: Bilgisayarda çalınan sesleri işitmemizi sağlayan donanımdır. Birkaç hoparlör bir araya gelerek ses sistemini oluşturur.
• Web Kamerası: Genellikle internet üzerinden görüntülü görüşme amacıyla kullanılan donanımdır.
• Mikrofon: Seslerin bilgisayara aktarılmasını ve kaydedilmesini sağlar.
• Modem: İnternete bağlanmayı sağlayan donanımdır. Kablolu veya kablosuz çeşitleri vardır.

Dahili Donanım

• Anakart: Diğer tüm donanımların takıldığı kasa içerisinde en büyük yer kaplayan donanımdır.
• İşlemci (CPU) : Bilgisayardaki matematiksel ve mantıksal tüm işlemlerin yapıldığı donanımdır. Bilgisayarın hızını belirlemede önemli bir yere sahiptir. Tüm işlemlerin yapıldığı yerdir.
• Ekran Kartı: Görüntüyü işler ve işlenen görüntünün ekrana aktarılmasını sağlar.
• Ağ Kartı: Bilgisayarın bir ağa veya başka bir bilgisayara bağlanmasını sağlayan donanımdır.
• Ses Kartı: Bilgisayara ses girişini ve çıkışını sağlayan donanımdır.
• RAM Bellek: Bilgilerin geçici olarak saklandığı donanım birimidir. Elektrik kesilmesi durumunda içindeki bilgiler silinir. Belleğin fazla olması bilgisayarda birden çok programı aynı anda hızlı bir şekilde çalıştırmaya yardımcı olur. Dolayısıyla bilgisayarın hızına etkisi büyüktür.
• Sabit Disk (Hard Disk) : Bilgileri kalıcı olarak depolayan donanımdır. Elektrik kesilmesi durumunda içindeki bilgiler silinmez.
• CD/DVD ROM Sürücü : CD/DVD disklerinde veri depolayabilen veya bu diskleri okuyan donanımdır.
• Soğutucu Fanlar: Kasa içerisindeki ısıyı düşürmeye yardımcı olan pervanelerdir. Bunlar hem parçaları soğutur hem de kasa içerisindeki hava akımını sağlar.

Yazılım nedir?
Bilgisayarın kullanılmasını sağlayan her türlü programa ise yazılım adı verilir. Örneğin resim yapmamızı sağlayan Paint, internete girmemizi sağlayan Chrome birer yazılımdır. Yazılım çeşitlerini 2 ana grupta inceleyebiliriz.

• Sistem Yazılımı: İşletim sistemi olarak da bilinir. Bilgisayardaki donanımları yöneten, çalışmasını denetleyen ve diğer tüm yazılımların çalışmasını sağlayan temel yazılımdır. Örneğin Windows bir işletim sistemidir.
• Uygulama Yazılımı: Kullanıcıların müzik dinlemek, resim yapmak, yazı yazmak gibi belli başlı bazı işlemleri yapmalarını sağlayan yazılımlardır.

Dosya nedir tanımlayalım

Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği yere dosya adı verilir. Dosya içerisindeki bilgi; resim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir. Yazılımlar ürettiği bilgileri dosyalarda saklar. Örneğin çizdiğimiz bir resme daha sonra bakmak istiyorsak onu bir dosyada saklamamız gerekir. Dosyaları defterlerimiz gibi düşünebiliriz.

Dosya yapısını gösterelim
Bir dosya ismi 3 kısımdan oluşur.

Dosya adı, dosyaya verdiğimiz isimdir. Dosya adı verirken bazı karakterleri kullanamayız. Dosya adlarında kullanılamayan özel karakterler klasör adlarında da kullanılamaz. ( / | ? : < “ > * )

Nokta dosya adı ile uzantısını ayıran işarettir.          (deneme.mp3)

Dosya Uzantısı, dosyanın türünü ve hangi yazılım tarafından oluşturulduğunu gösteren kısımdır.

Internet nedir tanımlayalım:
Dünya genelindeki bilgisayar ağlarını ve kurumsal bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan elektronik iletişim ağıdır.

Bilgisayar ağı nedir tanımlayalım:
İki ya da daha fazla bilgisayarın birbirine bağlanmasıyla oluşan yapıya bilgisayar ağı denir. Ağ üzerindeki bilgisayarlar birbirleriyle bilgi alışverişinde bulunabilirler.

Bilgisayar ağları neden kullanılır?

• Dosya paylaşmak.
• Yazıcı, tarayıcı gibi donanımları paylaşmak.
• Birbirleriyle iletişim kuran yazılım, oyun vs. kullanmak.
• İnternet hizmeti gibi çeşitli servisleri paylaşmak.
• Ağ üzerinden cihazların kontrolünü ve yönetimini sağlamak.

Bilgisayar ağ çeşitlerini tanıyalım

Bilgisayar ağlarını, ağın büyüklüğüne göre üç gruba ayırabiliriz.

• Yerel Alan Ağı: Birbirine yakın, aynı oda veya bina içerisinde yer alan bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulur.
• Metropol Alan Ağı: İçinde birden çok Yerel Alan Ağı barındıran, bir üniversite kampüsü, büyük bir işyeri, şehri veya bölgeyi kapsayan ağ türüdür.
• Geniş Alan Ağı: Bir ülke ya da dünya çapında, aralarında yüzlerce veya binlerce kilometre mesafe bulunan bilgisayar ve ağların birbirine bağlanmasıyla oluşur. Bilinen en büyük Geniş Alan Ağı, İnternet’tir.

Internet adres yapısını tanımlayalım

İnternet sayfalarına ulaşmak için internet site adreslerini (URL) kullanırız. Bir internet site adresi aşağıdaki kısımlardan oluşur.

İletişim Kuralı: İnternet sitesine hangi yöntemle bağlanacağını belirten ön ektir.

www: Dünya Çapında Ağ anlamına gelen kısaltmadır.

Alan adı: Web sitesinin internetteki adıdır. Alan adı benzersiz olup içerisinde boşluk ve Türkçe karakterler (ğ, ü, ç, ö, ş) yer almaz.

Site Uzantısı: Sitenin hangi tür içerik sunduğunu belirten kısaltmadır.

Ülke Kısaltması: İnternet adreslerinde ülkeyi belirten iki harflik kısaltmadır.

Web tarayıcıları nelerdir?

İnternette yer alan web sitelerindeki bilgileri girilen anahtar kelimelere göre arayan ve görmemizi sağlayan programlardır.

Arama Motorları
Arama motorları internet üzerindeki içeriği hızlı ve kolay bir şekilde aramamızı sağlar.

·         Google       http://www.google.com

·         Yahoo        http://tr.yahoo.com

·         Bing           http://www.bing.com

İnternet kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?

• İyi ve nazik bir kullanıcı olun.
• Güvendiğiniz kişilerle dahi özel bilgilerinizi paylaşmayın, unutmayın karşınızdaki kişi zannettiğiniz kişi olmayabilir.
• Hiçbir siteye gereğinden fazla bilgi vermeyin.
• İnternette gezinirken reklam veya bilgi çalmak amaçlı «tebrikler, ödül kazandınız, ödülünüzü almak için tıklayın» gibi aldatıcı resim ve yazılara tıklamayın.
• İnternette ailenizle birlikte gezinin, ailenizin zamanı yoksa ziyaret ettiğiniz siteleri not olarak daha sonra onların görüşünü alın.
• Güçlü bir şifre oluşturarak hesaplarınızı koruyun. Şifrelerinizde kişisel bilgilerinize yer vermeyin. Örneğin, adınız, doğum tarihiniz veya kimlik numaranız. Tahmin edilmesi kolay yan yana bulunan tuşları kullanmayın. Şifrenizde harf, rakam, büyük küçük harf karışık olsun.

Telif Hakkı: Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin vermeme hakkıdır.

Bilişim Suçu: Bilişim suçu en basit tanımıyla bilişim sistemlerine karşı işlenen suçlardır.

Bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girmek, bilişim sisteminden izinsiz veri kopyalamak, kart bilgisi kopyalanarak bağlı bulunan hesaptan alışveriş yoluyla para çekmek, kötü amaçlı yazılım hazırlamak, başkalarına ait kullanıcı adı, şifre, parola gibi kişiye özel bilgileri ele geçirmek ve kullanmak vb. bilişim suçlarını oluşturmaktadır.

Dijital vatandaşlık nedir?

Dijital vatandaş;

• Dijital iletişim kurabilen ,
• E devlet uygulamalarını kullanabilen,
• Dijital alışveriş yapabilen,
• Dijital ortamda üretim yapabilen,
• Dijital ortamdan eğitim alabilen ve bu davranışları yaparken etik kurallarına uyan hak ve sorumluluklarının bilincinde olan kişidir.

Dijital vatandaşlığın boyutları nelerdir?
Dijital erişim: Tüm vatandaşların elektronik topluma tam katılım sağlamasıdır.

Dijital iletişim: İletişimin teknolojik araçlarla sağlanmasıdır.

Dijital etik: Sanal ortamda etik kurallarına uyulması gerektiğinin farkında olunmasıdır.

Dijital kanun: Sanal dünyada yapılan işlerden yasal olarak sorumlu olunduğunu ve bu işlerin kanunlarla yaptırım altına alındığı anlamına gelir.

Dijital Okuryazarlık: Öğrenme – öğretmenin artık teknolojiyi kullanarak da gerçekleştiğinin farkında olmaktır.

Dijital sağlık: Dijital dünyada hem psikolojik, hem de fiziksel,  yönden sağlığı olumsuz etkileyecek faktörlerin bulunabildiğini bilmektedir.

Dijital güvenlik: Bireyin sanal ortamda kendi güvenliğini sağlayacak önlemleri alması ve risklerin bilincinde olmasıdır.

Dijital haklar ve Sorumluluklar: Herkes sanal ortamda kendini özgürce ifade edebilecek haklara sahiptir.

Dijital Ticaret: Elektronik ortamlarda satma ve satın alma işlemlerini yapacak yeterliliğe sahip olmaktır.

E-Posta nedir?
Elektronik posta, günlük yaşamdaki mektubun bilgisayar ortamındaki karşılığıdır. Nasıl ki evimize mektupların ulaşması için bir ev adresimiz varsa e-posta kutumuza ait de bir adresimiz var.Bu adres çeşitli bölümlerden oluşuyor:

E-Posta Servisleri: E-posta hizmetini veren şirket ya da kuruluştur. Bu servislerin kayıt sayfalarını kullanarak e-posta hesabı oluşturabiliriz. En popüler e-posta servisleri şunlardır: Gmail, Hotmail, Outlook, Yandex, Yahoo.

E-Posta adresi seçerken nelere dikkat etmeliyiz?

Bir e-posta servisine kaydolurken bizden bir kullanıcı adı seçmemiz istenir. Kullanıcı adı seçiminde şu noktalara dikkat etmeliyiz: Türkçe karakterler içermemeli, boşluk kullanılmamalı, çok uzun ya da karmaşık kullanıcı adı belirlememeliyiz.

E-Posta Kutusu: Bize gelen veya bizim gönderdiğimiz e-postaların yer aldığı sanal posta kutusudur.

E-Posta kullanımının amaçları ve sağladığı kolaylıklar nelerdir?

• Bir kişiye veya gruba bilgi göndermek/almak.
• Resim, müzik, video, belge veya herhangi bir türde dosya göndermek/almak.
• Çeşitli kaynaklardan bilgi almak
• Ücretsizdir. İsteyen herkes e-posta hesabı açıp kullanabilir.
• Hızlıdır. E-postalar gönderildiği an karşı tarafa ulaşır.
• Gönderim için zaman ve yer sınırı yoktur, her an ve her yerde gönderilebilir.
• Çok fazla içerik bir anda gönderilebilir.
• E-posta iletilmediğinde size bildirilir.
• Size gelen veya gönderdiğiniz e-postalar sadece hesap sahibi tarafından okunabilir.