FARELER VE İNSANLAR

Fareler ve İnsanlar, birbirine zıt karakterdeki iki mevsimlik tarım işçisinin, zeki George Milton ve onun güçlü kuvvetli ama akli dengesi bozuk yoldaşı Lennie Small’un öyküsünü anlatır. Küçük bir toprak satın alıp insanca bir hayat yaşamanın hayalini kuran bu ikilinin öyküsünde dostluk ve dayanışma duygusu önemli bir yer tutar. Steinbeck insanın insanla ilişkisini anlatmakla kalmaz insanın doğayla ve toplumla kurduğu ilişkileri de konu eder bu destansı romanında. Kitabın ismine ilham veren Robert Burns şiirindeki gibi; “En iyi planları farelerin ve insanların / Sıkça ters gider…”

Fareler ve İnsanlar, George ve Lennie adında iki yakın arkadaşın hikâyesini anlatmaktadır. George yapı olarak ufak tefek ama aklı başında, Lennie ise onun aksine iri yarı ama aklı kıt birisidir. George ve Lennie çiftliklerde çalışarak hayatlarını sürdürmektedir. Fakat Lennie’nin yaptıklarından dolayı başları sürekli belaya girer ve hiçbir işte dikiş tutturamazlar. Lennie’nin en büyük zaafı yumuşak ve tüylü olan şeyleri okşama isteğidir, bu zaafı onları her seferinde zor durumda bırakır. En son ayrıldıkları işlerinden de bu sebepten ayrılmışlardır, daha doğrusu kaçmışlar.

Lennie bir gün eski çalıştıkları çiftlikte bir kızın elbisesine dokunmak isterken kızı korkutur, kız bağırdıkça o da panikler ne yapacağını bilemez ve kızı tutar bırakamaz. Kızın çığlıklarını duyan etraftaki adamlar George ve Lennie’nin peşine düşerler. Kaçarken tüm geceyi bir su kanalında geçirmek zorunda kalırlar ve böylece yine işsiz kalmış olurlar. Daha sonra Kaliforniya’da bir çiftlikte iş olduğu haberini alırlar ve yola çıkarlar. Bindikleri otobüsün şoförü tüm yolu gitmeye üşendiği için onları kandırır ve yarı yolda bırakır, bu nedenle yolun geri kalanını yürümek zorunda kalırlar. George Lennie’nin elinde ölü bir fare sakladığını fark eder, yine fareyi sevmek isterken öldürdüğünü anlar ve elinden alır çalılıkların ardına fırlatır. Lennie’yi gittikleri çiftlikte konuşmaması konusunda uyarır çünkü konuşursa patron onun saf olduğu anlar ve onu işe almak istemez. Fakat Lennie aklı kıt olmasına rağmen kas gücü fazla olan birisidir.

Çiftlikte işe başlayacakları gün patronun oğlu Curley kafayı Lennie’ye takar. Curley kısa boylu çelimsiz bir adamdır bu yüzden uzun boylu iri yarı adamlardan hoşlanmaz. George Lennie’yi Curley ile kavga etmemesi konusunda defalarca uyarır çünkü başları belaya girerse oradan da kaçmak zorunda kalacaklar, hayalleri için gereken parayı kazanamayacaklardır. Lennie ve George’un en büyük hayali kendilerine ait bir çiftlik sahibi olmaktır. Küçük bir arazi alıp, içine hayvanlar koyup, kendi topraklarını kendileri ekip biçmek hiçbir patrona hesap vermemek isterler. Bu hayalleri için de yeni başladıkları çiftliğin patronunu ve oğlunu sevmeseler de katlanmak zorundalardır. George ve Lennie’ye çiftlikle yakın davranan ilk kişi Candy’dir. Candy bir elini kaybetmiş, yaşlı köpeği ile çiftlikte temizlikçi olarak çalışan yaşlı bir adamdır. Köpeğini yaşlandığı ve işe yaramadığı için kimse çiftlikte istemez ve bir gün onu öldürürler. Candy de bir gün beni de işe yaramaz diye öldürürler, size birikmiş paramı veririm beni de çiftliğinize ortak edin der ve artık onların hayali üç kişilik olmuş olur.

Çiftlikte erkeklerin peşinde dolaşan bir kadın vardır, Curley’nin karısı. Curley ile severek evlenmediği için çiftlikte erkeklerle konuşmak, onlarla sürekli yakın olmak, arkadaşlık etmek ister. Lennie o kadını her gördüğünde hayranlıkla izler, gözlerini ayıramaz. George da onu her defasında Curley’nin karısından uzak durması konusunda uyarır.

Lennie bir gün herkes kapının önünde oyun oynayıp eğlenirken, ahıra yavru köpeklerin yanına gider. Fareye yaptığı gibi köpeklerden birini de okşarken öldürmüştür, onu saklamaya çalışırken yanına Curley’nin karısı gelir. Sohbet etmeye başladıkları sırada Lennie kadına zaafından söz eder ve kadın saçlarını okşaması için ona izin verir. Lennie kadının saçlarını okşarken kendini kaybeder ve elinden kurtulmaya çalışan kadının yanlışlıkla boynunu kırarak öldürür. Korkudan ne yapacağını bilemez ve çiftlikten kaçar gider.

Curley ve diğer çiftlik çalışanları kadının öldüğü görünce Lennie’nin yaptığını anlarlar ve George ile birlikte onu aramaya çıkarlar. George, Lennie’yi diğerlerinden önce bulur, yanına oturur ve ona her zaman anlattığı hayallerini anlatmaya başlar. Lennie hayallerini dinlerken en mutlu olduğu anında George yapması gerekeni yapar ve dostu Lennie’yi yaşadığı şeylerden kurtarır…