Leonardo da Vinci’s Geometric Sketches

Leonardo Da Vinci, tarihte geldi geçmiş en önemli insanlardan birisi olarak anılır. Hayatına bakılacak olursa böyle anılmasının yanlış bir tarafı da yoktur.

İtalyan bilgin ; mucitlik, resim, mimari, bilim, müzik, matematik, mühendislik, edebiyat, anatomi, jeoloji, astronomi, botanik, yazarlık, kartografya ve tarih konularındaki uğraşılarıyla; paleontoloji ve iknoloji bilimlerinin babası sayılmasıyla; tankın, helikopterin ve paraşütün keşfini gerçekleştirerek tam bir Rönesans insanıdır, denebilir.

Bu yazıda Da Vinci’nin polihedron adı verilen (çoğulu polihedra) geometrik şekillere olan ilgisini ve dönemin matematikçi rahiplerinden Luca Pacioli’nin kitabına çizimleriyle seçilmiştir. 

Platonik cisim de denilen düzgün çok yüzlüler geometrikilerin binlerce yıldır üzerinde çalıştıkları bir olgudur.

Zamanın büyük sanatçı ve bilim insanlarından Da Vinci ile arkadaşlık kurmuş İtalyan matematikçi ve rahip Luca Pacioli (1445-1509) döneminin matematiğini özetleyen kitaplar yazmıştır. 1509’da çeşitli düzgün çok yüzlü şekilleri ve “Altın Oran”ı tartıştığı bir kitap (De divina proportione – İlahi Oran) bunlardan biridir.

Pacioli, Altın Oran’dan fazlasıyla etkilenmiş ve bu polihedronların çoğunun ahşaptan modellerini yapmıştır. Da Vinci ile olan arkadaşlığı sayesinde de kendisiyle kısa bir zaman için geometri çalışmıştır.

Fakat Da Vinci polihedronların kuramsal yönlerinden ziyade onların şekil, boyut ve perspektif özellikleri üzerinde durdu. Da Vinci bu çalışmasının sonucunda “İlahi Oran” kitabına çizimleriyle eşlik etti ve tam 60 adet çizim yaptı. 21. yy’a yalnızca iki kopyası ulaşan İlahi Oran’ın ilk yayın tarihi 1509 yılında ilk olarak yayınlandı.

Da Vinci, Platonik cisimler için 2 farklı açıyla çalıştı:

Birincisi düzlemsel bakış açısı, ikincisiyse polihedronun tüm yapısını gözler önüne seren “boş perspektif” (vacua) dediği kenarların kaybolduğu bakış açısı. Tabakaların üstüne yaptığı bu şekiller arasında küre, koni, silindir, piramit ve 5 adet Platonik cisim vardır.

Bu tür ustalıklar Da Vinci’nin muhteşem deneylerinin ürünü olan sanatını daha çok kullanmak için gerekli derinlikli perspektifler, Da Vinci’nin izinden gitmek için kullanın ressam ve çalışmalarının halen yol haritası olduğu.

Bu tür ustalıklar Da Vinci’nin muhteşem deneylerinin ürünü olan sanatını daha çok kullanmak için gerekli derinlikli perspektifler, Da Vinci’nin izinden gitmek için kullanın ressam ve çalışmalarının halen yol haritası olduğu.

Kaynak Makale:  Frank J. Swetz (Pennsylvania Eyalet Üniversitesi), “Leonardo da Vinci’nin Geometrik Eskizleri – Silindir ve Koni”,  Yakınsama  (Haziran 2010), DOI: 10.4169 / loci002559