PROTEİNLER

PROTEİNLER

 Protein, canlılardaki temel yapı taşlarından biridir ve canlıların yapısında en fazla bulunan organik molekküllerdir.

 Organizmanın gerçekleştirdiği tüm yaşamsal faaliyetlerde görev alan ve yapılarında ;karbon ,hidrojen ,azot ,oksijen elementleri ile birlikte kükürt elementi bulundurabilen polimerlerdir.

 Monomerleri olan aminoasitlerin peptit bağıyla bağlanmasından oluşurlar.

 Bir amino asidin yapısında,merkezdeki karbon atomuna bağlı; bir hidrojen atomu, bir  amino grubu, bir karboksil grubu ve  değişken grup (RADİKAL) grup vardır.

Tüm aminoasitlerde Radikal dışındaki gruplar aynı iken radikalin değişmesiyle 20 çeşit aminoasitin oluşmasını sağlar .

İnsanlar bu 20 çeşit aminoasitin 12’sini sentezler 8’ini hazır alır.Bu sentezleyemediğimiz aminoasitlere temel aminoasit denir.

Bir amino asidin karboksil grubu diğer amino asidin  amino grubu ile etkileşime girer.Dehidrasyon tepkimesi ile bir molekül su açığa çıkarak peptit bağı kurulur ve dipeptit oluşur.

Yüksek sıcaklık ,kimyasallar ya da radyasyon protein yapısını bozar.Buna  denatürasyon  denir.Bozulan bazı proteinler eski haline geri dönebilir, buna reanatürasyon denir

-Hücre zarının yapısına katılarak madde geçişlerinde önemli rol oynar.

– Enzim, hormon, vücut savunmasını yapan antikor ve antitoksinin yapısını oluşturur.

– Kanın basıncını ayarlayan albümün, globülin (kan proteinleri), alyuvarlarda bulunan solunum gazlarını taşıyan hemoglobinin yapısını oluşturur.

-Çizgili kaslarda oksijen depo eden miyoglobinin yapısını oluşturur.

– Fibrinojenin yapısına katılarak kan pıhtılaşmasında görev alırlar.

-Yıpranan hücrelerin yerine yenilerinin yapılmasında etkilidir.

-Kıkırdak, kemik kas vb. dokuların yapısına katılır.

-Kasların kasılıp gevşemesini sağlayan aktin ve miyozin protein yapılıdır.

– Hücre, doku ve organların esas yapısını oluşturur.

– Hücre içi ve dışı sıvıların pH değişimlerini dengeleyerek homeostazinin korunmasında rol oynarlar.

Vücutta önemli role sahip protein açısından zengin besinler ;et,peynir,süt,yoğurt.yumurta,baklagiller,kuru yemiş ve tahıllarlardır.

Vücuda gerektiği kadar protein alınmadığınds büyüme aksar;halsizlik,tüm vücutta kuruma,büzülme saç dökülmesive ödem görülür. Yıpranan dokuların onarımı zorlaşır.Bağışlılık sistemi zayıflar.

Ayrıca organik bileşikler, enerji ihtiyacını karşılamada;karbonhidratlar, yağlar ve proteinler sırasıyla kullanılır.

Verdikleri enerji miktarı açısından ise ;yağlar,proteinler ve karbonhidratlar şeklinde sıralanır.

HAZIRLAYAN:BERRA UĞURLU

SINIF:9/A

NUMARA: 353

YARARLANILAN KAYNAKLAR:Wikipedi

Biyoloji Portalı

Medikal Akademi

Biyoloji 9. sınıf Ders Kitabı